KOZMETİK FİZİKSEL - KİMYASAL ANALİZLER

Kozmetik fiziksel ve kimyasal analizler, kozmetik ürünlerin bileşimini, özelliklerini, kalitesini, stabilitesini ve güvenliğini değerlendirmek için laboratuvar ortamında gerçekleştirilen bir dizi test ve analizdir. Bu analizler, ürünlerin yasal düzenlemelere ve standartlara uygunluğunu doğrulamak, ürün kalitesini garanti altına almak ve tüketici güvenliğini sağlamak için önemlidir.

Kozmetik Fiziksel ve Kimyasal Analizlerin Kapsamı:

Bu analizler genel olarak iki ana kategoriye ayrılabilir:

1. Fiziksel Analizler: Ürünün fiziksel özelliklerini ve görünümünü değerlendirir.

• Görünüm: Ürünün rengi, kokusu, kıvamı, homojenliği ve genel görünümü incelenir.

• pH Tayini: Ürünün asitlik veya bazlık derecesi ölçülür. Cilt ile uyumluluğu açısından önemlidir.

• Viskozite Tayini: Ürünün akışkanlık direnci (kıvamı) ölçülür. Farklı tip viskozimetreler kullanılarak (Brookfield, Kap/Koni, vb.) belirlenir.

• Yoğunluk Tayini: Ürünün birim hacim başına düşen kütlesi ölçülür. Piknometre veya dijital yoğunluk ölçerler kullanılarak belirlenir.

• Erime Noktası Tayini: Katı veya yarı katı formdaki ürünlerin erime noktası belirlenir.

• Kaynama Noktası Tayini: Sıvı formdaki ürünlerin kaynama noktası belirlenir.

• Kırılma İndisi Tayini: Ürünün ışığı kırma özelliği ölçülür. Refraktometre kullanılarak belirlenir.

• Partikül Boyut Analizi: Pudra, fondöten gibi ürünlerde partikül boyut dağılımı belirlenir. Lazer difraksiyonu veya mikroskopi gibi yöntemler kullanılır.

• Stabilite Testleri: Ürünün raf ömrü boyunca fiziksel özelliklerini (görünüm, renk, koku, viskozite, pH vb.) koruyup korumadığını değerlendirmek için yapılır. Bu testler, hızlandırılmış yaşlandırma (yüksek sıcaklık, nem, ışık altında bekletme) veya uzun süreli stabilite testleri şeklinde gerçekleştirilir.

• Ambalaj Uyumluluk Testi: Ürünün ambalajıyla etkileşime girip girmediğini ve ambalajın ürünü koruma kapasitesini değerlendirmek için yapılır.
  
  

• Süspansiyonlarda Çökme Hızı Tayini

• Emülsiyonlarda Faz Ayrımı Kontrolü

• Sıkıştırılmış Pudralarda Kırılma/Dağılma Testleri

• Aerosol Kaplarda Basınç ve Püskürtme Testleri

• Akma Noktası Tayini
  
  Kullanılan Cihazlar ve Yöntemler:

  • HPLC (Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi): Sıvı karışımları bileşenlerine ayırmak ve analiz etmek için kullanılır.

  • GC (Gaz Kromatografisi): Uçucu bileşikleri ayırmak ve analiz etmek için kullanılır.

  • GC-MS (Gaz Kromatografisi-Kütle Spektrometresi): Karışımdaki bileşikleri tanımlamak ve miktarını belirlemek için kullanılır.

  • Spektrofotometreler (UV-Vis, FTIR): Maddelerin ışık absorpsiyonu ve geçirgenliği özelliklerine dayanarak analiz yapılmasını sağlar.

  • AAS (Atomik Absorpsiyon Spektrometresi): Metal analizlerinde kullanılır.

  • ICP-MS (İndüktif Eşleşmiş Plazma Kütle Spektrometresi): Eser element analizlerinde kullanılır.

  • pH Metre: Sıvıların pH değerini ölçmek için kullanılır.

  • Viskozimetre: Sıvıların viskozitesini ölçmek için kullanılır.

  • Refraktometre: Sıvıların kırılma indisini ölçmek için kullanılır.

  • Karl Fischer Titratörü: Su miktarını belirlemek için kullanılır.

2. Kimyasal Analizler: Ürünün kimyasal bileşimini ve içeriğini değerlendirir.

• Etken Madde Miktar Tayini: Ürünün içerisindeki etken maddenin (örneğin, nemlendirici, antioksidan, UV filtre) miktarının belirlenmesi. Bu analizler genellikle HPLC (Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi), GC (Gaz Kromatografisi) veya spektrofotometrik yöntemler kullanılarak yapılır.

• Koruyucu Madde Miktar Tayini: Ürünün mikrobiyal bozulmaya karşı korunmasını sağlayan koruyucu maddelerin (örneğin, parabenler, fenoksietanol) miktarının belirlenmesi.

• Ağır Metal Analizi: Üründe bulunabilecek kurşun, civa, arsenik, kadmiyum gibi zararlı ağır metallerin miktarının belirlenmesi. Atomik Absorpsiyon Spektrometresi (AAS) veya ICP-MS (İndüktif Eşleşmiş Plazma Kütle Spektrometresi) gibi cihazlar kullanılır.

• Serbest Yağ Asidi Tayini

• Sabunlaşma Sayısı Tayini

• Peroksit Sayısı Tayini

• İyot Sayısı Tayini

• Koku Analizi: Gaz Kromatografisi-Kütle Spektrometresi (GC-MS) ile koku bileşenlerinin tanımlanması ve miktarının belirlenmesi.

• Alerjen Madde Analizi: Üründe alerjiye neden olabilecek maddelerin (örneğin, belirli koku bileşenleri, bitki özleri) tespit edilmesi ve miktarının belirlenmesi.

• İstenmeyen Maddelerin Analizi: Üründe bulunmaması gereken veya belirli limitlerin altında olması gereken maddelerin (örneğin, fitalatlar, 1,4-dioksan) tespit edilmesi ve miktarının belirlenmesi.

• Su Miktarı Tayini (Karl Fischer Titrasyonu): Özellikle susuz (anhydrous) formülasyonlarda su miktarının tayini.

• Aktif Madde Tayini: Üründe bulunması gereken ve etkiyi sağlayan aktif maddenin miktar tayini.

• SPF (Güneş Koruma Faktörü) Tayini: Güneş kremlerinde UV koruma etkinliğinin in vitro veya in vivo yöntemlerle belirlenmesi.

• UVA Koruma Faktörü Tayini: Güneş kremlerinde UVA koruma etkinliğinin in vitro veya in vivo yöntemlerle belirlenmesi.

• İnorganik Madde (Kül) Miktarı Tayini